Σταφυλόκοκκος & μικροβιολογική εξέταση επιφανειών

Ο παιδίατρος Κώστας Νταλούκας μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές. Για ένα ακόμη καλοκαίρι ο σταφυλόκοκκος έχει μετατραπεί στο μικρόβιο-«εφιάλτη» για τον παιδικό πληθυσμό. «Εισβάλλει» με ευκολία στον οργανισμό των παιδιών προκαλώντας τους συνήθως δερματικές λοιμώξεις αλλά και μεγάλη ταλαιπωρία τόσο στα «θύματά» του όσο και στους γονείς που επωμίζονται τη φροντίδα τους μέχρι τελικής… απομάκρυνσης του μικροβίου. Το protothema.gr απευθύνθηκε στον παιδίατρο, πρόεδρο της Ένωσης Ελευθερο-επαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής, κ. Κώστα Νταλούκα, αναζητώντας όλες τις απαντήσεις στα ερωτήματα που αφορούν τη… θερινή έξαρση των λοιμώξεων λόγω σταφυλόκοκκου και κυρίως την αντιμετώπισή της.

Γιατί υπάρχει έξαρση των λοιμώξεων από σταφυλόκοκκο;
Ο σταφυλόκοκκος αποτελεί ένα από τα πιο συχνά αίτια λοιμώξεων σε βρέφη και παιδιά, ειδικά το καλοκαίρι. Είναι τόσο συχνός όσο και οι εντεροϊοί που προκαλούν αυτήν την εποχή γαστρεντερικές λοιμώξεις. Ο σταφυλόκοκκος βρίσκει αυτό το διάστημα περισσότερο πρόσφορο το πεδίο για να «εισβάλλει» στον οργανισμό των παιδιών από το δέρμα τους, το οποίο λόγω εποχής είναι περισσότερο εκτεθειμένο, χωρίς πολλά ρούχα, είτε στο πάρκο, στην παιδική χαρά, στον χώρο άθλησης, είτε στην πισίνα, στην παραλία, δηλαδή γενικά σε κοινόχρηστους χώρους. Τις δερματικές φλεγμονές και τις επιμολύνσεις τις ευνοούν η μεγαλύτερη εφίδρωση του δέρματος λόγω ζέστης, τα συχνά τσιμπήματα από έντομα, αλλά και η μεγαλύτερη κινητικότητα μικρών και μεγάλων σε δημόσιους χώρους και παραλίες.

Πού βρίσκεται συνήθως ο σταφυλόκοκκος;
Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος βρίσκεται στη φυσιολογική χλωρίδα όλων μας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλοι θα νοσήσουμε. Σε ποσοστό 80% ο γενικός πληθυσμός θα αποικιστεί σταδιακά με τον σταφυλόκοκκο. Τα περισσότερα βρέφη, μάλιστα, αποικίζονται αμέσως μετά τον τοκετό αλλά ο αποικισμός του μικροβίου μειώνεται όσο τα παιδιά μεγαλώνουν. Έτσι, σταφυλόκοκκος βρίσκεται φυσιολογικά επάνω στην επιδερμίδα μας ή εντός της ρινικής μας κοιλότητας ακόμη κι όταν είμαστε υγιείς. Ο σταφυλόκοκκος σπάνια βρίσκεται στον αέρα, κυρίως είναι σε αντικείμενα κι επιφάνειες. Είναι το πιο συχνό μικρόβιο που απαντάται στις παιδικές χαρές και τους χώρους άθλησης όπου συναθροίζονται παιδιά. Μπορεί να επιβιώνει επάνω σε διάφορα αντικείμενα, όπως μαξιλαροθήκες, πετσέτες, καρέκλες, ξαπλώστρες, ακόμη και στη θάλασσα ή στην πισίνα. Σταφυλόκοκκος μπορεί να βρεθεί και σε φαγητό που δεν έχει πλυθεί, απολυμανθεί ή συντηρηθεί σωστά. Το φαγητό που έχει μολυνθεί με σταφυλόκοκκο δεν παρουσιάζει καμία αλλοίωση ως προς την όψη ή τη γεύση του.

Πώς «εισβάλλει» συνήθως στον οργανισμό;
Το βακτήριο του σταφυλόκοκκου εισέρχεται συνήθως στον οργανισμό μέσω του δέρματος ή μέσω της αναπνευστικής οδού. Στα παιδιά ο πιο κοινός τρόπος μόλυνσης με σταφυλόκοκκο είναι από εκδορές που μπορεί να υπάρχουν στο δέρμα, αν αυτές έρθουν σε επαφή με κοινές πετσέτες ή με κάποιον άλλο που έχει νοσήσει από σταφυλόκοκκο. Οι σταφυλοκοκκικές δερματικές λοιμώξεις είναι αρκετά συχνές, ειδικά στα παιδιά και τα βρέφη.

Συνεπώς είναι επικίνδυνο μικρόβιο και προκαλεί σοβαρές λοιμώξεις;
Γνωρίζουμε πως το μικρόβιο του σταφυλόκοκκου είναι αρκετά ανθεκτικό και μπορεί να επιβιώσει στη χαμηλή υγρασία αλλά και στις ακραίες, πολύ χαμηλές και πολύ υψηλές, θερμοκρασίες. Ανάλογα με το όργανο που θα προσβάλει μπορεί να προκαλέσει:

• Λοιμώξεις του δέρματος ( πχ μολυσματικό κηρίο, θυλακίτιδα κλπ)
• Λοιμώξεις των μαλακών μορίων (πχ σηπτική αρθρίτιδα)
• Σύνδρομο τοξικού σοκ
• Κεραυνοβόλο πορφύρα
• Οστεομυελίτιδα
• Πνευμονία
• Μηνιγγίτιδα
• Τροφική δηλητηρίαση
• Ουρολοίμωξη

Ναι, πρόκειται για ένα βακτήριο που μπορεί να αποδειχτεί ιδιαίτερο σοβαρό και επικίνδυνο. Όμως οι επικίνδυνες συστηματικές λοιμώξεις είναι αρκετά σπάνιες. Οι δερματικές όμως λοιμώξεις είναι μία από τις συχνότερες λοιμώξεις στον παιδικό πληθυσμό.Είναι επίσης σημαντικό να αναφέρουμε πως μπορούμε να προφυλαχθούμε από αυτό και να το αντιμετωπίσουμε εφόσον το διαγνώσουμε εγκαίρως.

Πώς μια μικροβιολογική εξέταση επιφανειών μπορεί να μας γλυτώσει από περιττά προβλήματα.
Μπορεί σαν μητέρα να χρησιμοποιείτε το πιο αποτελεσματικό απορρυπαντικό πατώματος που υπάρχει, να “απολυμαίνετε” το σπίτι σας με τα καλύτερα προϊόντα της αγοράς. Πόσο όμως καλά μπορεί να απολυμάνει το κάθε προϊόν; Αυτό μπορεί πολύ εύκολα να ελεγχθεί με μια απλή  μικροβιολογική εξέταση των επιφανειών αφού έχει ήδη προηγηθεί η απολύμανση τους με τα καθαριστικά της επιλογής σας ώστε να επιβεβαιωθεί η απουσία μικροοργανισμών.

Για το σκοπό αυτό, το  εργαστήριο ALIMENT LAB εφαρμόζει μία ποικιλία δειγματοληπτικών τεχνικών και μεθόδων εξέτασης ανάλογα με τους μικροοργανισμούς που πρόκειται να απομονωθούν. Η αποτελεσματικότητα της απολύμανσης ελέγχεται κατά περίπτωση και με ειδικότερες μικροβιολογικές εξετάσεις των δειγμάτων επιφανείας, οι οποίες περιλαμβάνουν την καταμέτρηση μικροοργανισμών όπως οι ζύμες και οι μύκητες, τα Εντεροβακτηριοειδή, τα κολοβακτηριοειδή κοπρανώδους προέλευσης και η E. coli.

Για τη δειγματοληψία από επιφάνειες χρησιμοποιούνται κυρίως αποστειρωμένοι βαμβακοφόροι στυλεοί (swabs) και αποστειρωμένοι σπόγγοι, καθώς και ειδικά τρυβλία άμεσης επαφής (contact plates). Η μικροβιολογική εξέταση των δειγμάτων αυτών περιλαμβάνει τον έλεγχο για την παρουσία μικροοργανισμών, όπως ο Staphylococcus aureus και η E.coli. Γιατί η πρόληψη είναι δύναμη….